ورود تیم‌ تحقیقاتی برای تخریب قلعه تاریخی «سلیمان‌خان بوربور»

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی سپیده نیوز ، اسلامشهر آق‌گُل یکی از شش شهر توابع ملایر است که در شمال ملایر قرار دارد. این شهر تازه تاسیس قبلا روستایی بود که اسلام‌آباد نام داشت و در دی ماه ۱۳۹۵ به شهر تبدیل شد.

از جمله آثار تاریخی و مناطق دیدنی این شهر می‌توان به قلعه «سلیمان خان بوربور» و قلعه «علیمرادخان» مربوط به دوران قاجارواقع در قسمت قدیمی شهر، تالاب آق‌گل و مناظر طبیعی اطراف شهر اشاره کرد.

طی روزهای اخیر فیلمی کوتاه مبنی‌بر تخریب بخشی از این اثر تاریخی در فضای مجازی دست‌به‌دست شد و ما را بر آن داشت تا ابعاد این موضوع را مورد بررسی قرار دهیم.

بزرگترین قلعه همدان واقع در اسلام شهر آق‌گل

خاندان بوربور از ملاکین به نام همدان هستند که بزرگترین ملک آنان روستای کرد خورد (اسلام شهر آق‌گل فعلی) در ملایر بود؛ سلیمان خان‌بوربور در این روستا در سال ۱۲۸۵ هجری قمری قلعه‌ای به مساحت یک هکتار که ۱۰ برج دیدبانی داشت، ساخت.

با توجه به قرارگیری روستای کردخورد در مسیر همدان به ملایر، سلطان‌آباد (اراک کنونی) آنان در این عمارت از میهمانان دولتی و گردشگران خارجی  پذیرایی می‌کردند.

اما اکنون این قلعه که در سال ۱۳۸۵ به‌شماره ۱۶۴۸۹ در فهرست میراث ملی به ثبت رسیده مورد بی‌مهری قرارگرفته و علاوه بر ساخت‌وساز در آن، دچار تخریب شده است!

بر اساس گزارشات مردمی واصله از سوی ساکنان منطقه متأسفانه به‌دلایل نامعلوم و کم آگاهی از ارزش‌های تاریخی و ملی این اثر، در چند روز گذشته با تخریب‌های عمدی و غیرعمدی این اثر تاریخی مواجه شده‌ایم که جای پیگیری مجدانه توسط مسئولین دارد.

برخورد قانونی با مسببین تخریب قلعه سلیمان خان بوربور

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همدان با بیان اینکه طی روزهای گذشته فیلمی در فضای مجازی مبنی‌بر تخریب قلعه تاریخی واقع در اسلامشهر آق‌گل ملایر منتشر شد، افزود: بلافاصله بعد از رویت این موضوع، تیم تحقیقاتی از همدان و ملایر به محل مورد نظر اعزام شد.

محسن معصوم علیزاده اظهارکرد: بر اساس شواهد موجود و تحقیقات محلی و اولیه از روستاییان توسط یگان حفاظت میراث فرهنگی و همچنین تیم اعزامی، متاسفانه مشخص شد که سه ضلع از بخش‌های مختلف این قلعه دچار تخریب شده است.

وی بیان کرد: مقرر شده است طی سه روز آینده پس از انجام تحقیقات راهبردی و گسترده و کارشناسی در این زمینه، اگر مشخص شود که عوامل انسانی در این تخریب دخیل هستند، به‌طور قطع با دستور مقام قضایی پیگیری‌های قانونی و برخورد با متخلفین صورت می‌گیرد.

این مقام مسئول با بیان اینکه قلعه «سلیمان خان بوربور» در سال ۱۳۸۵ به عنوان یک آثار تاریخی فاخر ثبت ملی شده بود، افزود: اگرچه مالکیت این قلعه شخصی است و در اختیار میراث فرهنگی نیست اما ما از شهروندان و روستاییان تقاضامندیم که در سراسر استان نسبت به حفظ داشته‌های تاریخی خود اهتمام ویژه‌ای داشته باشند.

معصوم‌علیزاده با تأکید بر اینکه آثار باستانی و تاریخی بخشی از هویت ملی و فرهنگی ما و تمدن فاخر ایرانی محسوب می‌شوند، افزود: حفظ این آثار جزو وظایف شهروندان و ساکنین آن مناطق و البته میراث فرهنگی به‌شمار می‌رود و انتظار داریم خودِ ساکنین محل در روستاهایی که دارای اثر فاخر تاریخی هستند به عنوان مدافعین اصلی، وارد میدان شوند و اجازه تخریب آثار باستانی را ندهند.

مدیرکل میراث فرهنگی استان همدان با تاکید بر اینکه امروز گردشگری و میراث فرهنگی دو مقوله مهم و مرتبط باهم در رشد و توسعه اقتصادی و اجتماعی مناطق مختلف به‌شمار می‌رود، افزود: کاش قلعه تاریخی سلیمان خان بوربور توسط شهرداری و مسئولین مربوطه در سال‌های گذشته احیا می‌شد.

وی خاطرنشان کرد: به‌طور قطع با سرمایه‌گذاری در این قلعه و احیای این اثر تاریخی می‌توانست به عنوان یک پایگاه مهم گردشگری در رشد و توسعه منطقه و جذب توریسم مثمرثمر واقع شود و البته اداره میراث فرهنگی نیز حامی و پشتیبان این اقدام بود.

معصوم‌علیزاده با بیان اینکه مالک شخصی قلعه تاریخی «سلیمان خان بوربور» فوت شده و این قلعه در دست ورثه است و همه وراث در خارج از کشور به‌سر می‌برند، افزود: نبود مالکین اصلی شاید دلیلی شده که برخی افراد به راحتی بتوانند به این قلعه تعرض کنند.

وی با اشاره به اینکه در حوزه مرمت آثار تاریخی اعتبارات میراث فرهنگی بسیار محدود است، ادامه داد: در بحث مرمت، آثار طبقه‌بندی می‌شوند و بناهایی که در مالکیت میراث فرهنگی است در اولویت مرمت قرار دارند البته بر حسب ضرورت ما برای حفظ آثار میراث فرهنگی مهم که مالکیت شخصی نیز دارد برابر قانون ورود پیدا می‌کنیم.

مدیرکل میراث فرهنگی استان همدان با تاکید بر اینکه اگر ثابت بشود که عوامل انسانی در تخریب این اثر تاریخی فاخر دخیل بوده‌اند بنابر دستور مقام قضایی مجدانه ورود پیدا می‌کنیم، گفت: قانون تمهیدات لازم را در برخورد با افرادی که به آثار تاریخی آسیب می‌رسانند، اندیشیده است و ما نیز به عنوان متولی امر هرگز اجازه تخریب آثار تاریخی را در سطح استان نمی‌دهیم و با متخلفان برخورد جدی صورت می‌گیرد.

متاسفانه اگر به وضعیت این بنای باشکوه رسیدگی نشود تا چند روز آینده رو به ویرانی می‌رود و اثری از یک اثر ملی چند هزار متری واجد ارزش‌های تاریخی، فرهنگی و هنری بجای نمی‌ماند، بنابراین یک اقدام اضطراری و بسیار فوری برای نجات این گنجینه نیاز دارد.